بررسی زمین ساخت فعال دامنه شمالی البرز خاوری با استفاده از نشانه های زمین ریختی در حوضه آبریز گرگان رود

Authors

آقآتابای, مریم گروه زمین شناسی،دانشگاه گلستان،گرگان،ایران

رحیمی چاکدل, عزیز گروه زمین شناسی،دانشگاه گلستان،گرگان،ایران

رقیمی, مصطفی گروه زمین شناسی،دانشگاه گلستان،گرگان،ایران

روستائی, معصومه گروه زمین شناسی،دانشگاه گلستان،گرگان،ایران

نعمتی, مجید گروه زمین شناسی، دانشگاه شهید باهنرکرمان،کرمان،ایران

Abstract:

مطالعه حاضر به منظور شناخت فعالیت های نو زمین ساختیحوضه آبریز گرگان رود در دامنه شمالی البرز خاوری واقع در استان گلستان با استفاده از محاسبه شاخص های ریخت زمین ساختی و شواهد زمین ساختی موجود در منطقه مورد کنکاش قرار گرفته است. در این راستا 4 شاخص زمین ریختی (شاخص های شیب رود، نامتقارنی حوضه زهکشی، تقارن توپوگرافی معکوس و پیچ و خم پیشانی کوهستان) محاسبه و نتایج به دست آمده از آنها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بررسی این ویژگی ها با هم به عنوان شاخص زمین ساخت فعال نسبی محاسبه شد و به چهار رده شامل مناطق خیلی فعال تا مناطق با فعالیت کم، تقسیم بندی شد. رده های بالای فعالیت زمین ساختی اغلب در جنوب و جنوب باختری حوضه گرگانرود بدست آمد، در حالی که بقیه ناحیه دارای رده های متوسط تا پایین فعالیت است.بالا بودن مقادیر بردار های عدم تقارن توپوگرافی شاخه اصلی رود گرگان رود به طور واضح حاصل عملکرد گسل های کاسپین و در بخش های جنوبی این حوضه کج شدگی بیشتر تحت تاثیر فعالیت انشعابات گسل شمال البرز و گسل خوش ییلاق می باشد. همسو بودن روند افزایشیشاخص کج شدگی در منطقه، با وضعیت گسل ها، تاکیدی بر وجود یک ناحیه ساختاری فعال در بخش باختری منطقه مورد مطالعه می-باشد.از دیگر نتایج این پژوهش، پایین بودن مقادیر محاسبه شده شاخص پیچ و خم پیشانی کوهستان و مقادیر بالای شاخص شیب رود است. میزان فعالیت زمین ساختی در این ناحیه از شمال به جنوب افزایش می یابد. این افزایش می-تواند وابسته به موقعیت نقاط اوج شاخص شیب رودخانه ها در راستای گسل ها و پاره های گسلی باشد. همچنین مقدار نامتقارنی حوضه زهکشی در بیشتر زیرحوضه های این منطقه بیشتر یا کمتر از 50 محاسبه شده است که نشان دهنده انحراف حوضه ها به سوی باختر یا خاور هر آبراهه است. مقایسه بلندی بردارهای عدم تقارن در منطقه، بگونه ای آشکار با میزان کج شدگی و نوع رده فعالیت زمین ساختی منطقه متناسب است. از سوی دیگر، نتایج به دست آمده از بررسی شاخص زمین ساخت فعال نسبی در ناحیه مذکور، بیانگر تمرکز مناطقی با فعالیت خیلی بالای زمین ساختی در بخش مرکزی حوضه گرگان-رود است، در حالی که سایر مناطق دارای رده های متوسط تا بالای فعالیت زمین ساختی هستند، این امر موید فعال بودن منطقه مذکور از نظر نو زمین ساختی می باشد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

بررسی زمین ساخت فعال در حوضه آبریز لتیان با استفاده از شاخص‌های مورفوتکتونیکی

حوضه آبریز سد لتیان به عنوان یکی از حوضه های کوهستانی کشور در شمال شرق استان تهران واقع شده است. وجود دو سیستم گسلی اصلی مشاء – فشم به طول تقریبی 170 کیلومتر و گسل شمال تهران به طول 75 کیلومتر و گسل های فرعی متعدد، نشانگر ظهور پدیده های مهم زمین ساختی در این منطقه می باشد. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی وضعیت نو زمین‌ساخت در این حوضه با استفاده از شاخص‌های ژئومورفولوژیکی می‌باشد. جهت دستیابی ...

full text

بررسی زمین ساخت فعال در حوضه آبریز لتیان با استفاده از شاخص های مورفوتکتونیکی

حوضه آبریز سد لتیان به عنوان یکی از حوضه های کوهستانی کشور در شمال شرق استان تهران واقع شده است. وجود دو سیستم گسلی اصلی مشاء – فشم به طول تقریبی 170 کیلومتر و گسل شمال تهران به طول 75 کیلومتر و گسل های فرعی متعدد، نشانگر ظهور پدیده های مهم زمین ساختی در این منطقه می باشد. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی وضعیت نو زمین ساخت در این حوضه با استفاده از شاخص های ژئومورفولوژیکی می باشد. جهت دستیابی ...

full text

نشانه⁫ های زمین ⁫ریختی زمین⁫ ساخت فعال حوضه آبریز جراحی- هندیجان (رودخانه‌های مارون- زهره) در جنوب باختر ایران

در این مقاله به بررسی زمین⁫ساخت فعال نسبی حوضه آبریز جراحی- هندیجان بر پایه شاخص⁫های زمین⁫ریختی پرداخته شده ⁫است. این شاخص⁫ها عبارتند از: شاخص طول- شیب رودخانه (SL)، عدم تقارن حوضه زهکشی (Af)، انتگرال فرازسنجی (Hi)، نسبت عرض کف دره به ارتفاع آن (Vf)، شکل حوضه زهکشی (Bs) و پیچ و خم پیشانی کوه (Smf). نتایج بررسی این ویژگی⁫ها با هم به‌عنوان شاخص زمین⁫ساخت فعال نسبی (Iat) محاسبه و به چهار رده که شا...

full text

اثرات مورفوتکتونیک رودخانه‌ای در حوضه آبریز لاویج رود ؛ البرز شمالی

full text

تحلیل کمی تأثیر فعالیتهای نوزمین ساختی بر شاخص های ریخت زمین ساختی در حوضه آبریز زیارت

پژوهش کنونی به منظور شناخت فعالیت های نو زمین ساختی حوضه آبریز زیارت، در دامنه شمالی البرز خاوری واقع در جنوب گرگان و با استفاده از محاسبه شاخص های ریخت زمین-ساختی و شواهد زمین ساختی موجود در منطقه، صورت گرفته است. در این راستا 6 شاخص زمین ریختی (شاخص های شیب رود، نامتقارنی حوضه زهکشی، شکل حوضه، منحنی فرازسنجی، انتگرال فرازسنجی و پیچ و خم پیشانی کوهستان) محاسبه و نتایج به دست آمده از آنها مورد ...

full text

اجزا ی زمین ساختی دامنه جنوبی البرز مرکزی ـ خاوری

دامنه جنوبی البرز مرکزی ـ خاوری، متشکل از اجزا ی زمین ساختی متعددی است که در این مقاله معرفی و تحلیل شده اند. این منطقه شامل یک سامانه راندگی پیچیده در شمال و یک حوضه پیشانی وسیع در جنوب مرز مناطق ساختاری البرز ـ ایران مرکزی است. تغییر روند کمربند کوهستانی البرز از شمال باختری ـ جنوب خاوری به شمال خاوری ـ جنوب باختری (از شمال سمنان تا شمال اسفراین) سبب تشکیل دو انحنای مهم در آن شده است که در ای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

تحقیقات جغرافیایی

volume 29 issue 4

pages 43- 56

publication date 2015-03

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com